Yapılan çalışmalar kadınların %11’inin yaşam boyu “mesane, rahim sarkması veya idrar kaçırma için” bir ameliyat geçireceklerini göstermiştir. ABD’de her yıl 150-200 bin kadında sarkmaya bağlı düzeltme ameliyatları yapılır.
Günümüzde kadınlarda pelvik tabanda oluşan bu sarkmalar yalnızca rahatsızlık vermez- aynı zamanda cinsel fonksiyonları da olumsuz etkiler. Yaşı ileri olan ya da farklı nedenlerle bazı hastalar için cinselliğin korunması ya da düzeltilmesi önemli olmayabilir. Bu hastalarda sarkmayı düzeltmek için hasta yaşı da çok ilerlemiş ise kısmi vajinal kapama işlemi yapılabilir. Bu hastalarda vajen tamamen kapatılmaz ancak sarkmayı engelleyen bir işlemle çeşitli dokular vajende dikilerek sarkma engellenir- ancak bu işlem sonrası cinsel ilişki mümkün olmaz. Belirtildiği gibi bu işlem genellikle cinsel aktivitesi olmayan ve çok çok yaşlı hastalar tarafından nadiren tercih edilir.
Aslında vajinal (normal) doğum yapmış tüm kadınlarda az da olsa sarkma olabilir. Bazen kozmetik amaçlı da olsa kadınların vajen daraltma işlemi uygulattırdıklarını görmekteyiz. Aslında derece 1 sarkma olgularında cinsel sorunlar yoksa vajen daraltma ya da sarkma tedavisi önermemekteyiz. Cinsel sorunları olanlarda ise sarkma tedavisi ya da daraltma işlemi bu kadınlarda cinsellik sorununu düzeltebilir ve ayrıca özgüven kazanımına yol açar.
Sarkmanın ileri derecede ( 3 ya da 4. Derece) olduğu, vajeni kapatan ya da tamamen dışarıda olan tüm kadınlarda cinsellik sorunu yaşanır. Bu kadınlarda sarkma mutlaka tedavi edilmelidir. Bu boyuttaki sarkmalar kadınlarda yalnızca cinsellik kaybına değil aynı zamanda utanma, sosyal ilişkilerden kaçınmaya da yol açar.
VAJİNAL SARKMALARDA TEDAVİ
Sarkma tedavisi idrar yolları şikayetleri, sarkma durumu ve cinsel bozuklukları eş zamanlı tedavi etmelidir. Bu hasta grubu için önemli ipuçları belirtmek isterim:
- Her hastada aynı tedavi yapılmaz. Hasta yaşı genç ise farklı daha yaşlı ise daha farklı tedavi tercih edilir.
- Genç, seksüel olarak aktif kadın hastada sarkma tedavisi rahim korunarak yapılmalıdır. Ciddi sarkması olanlarda yalnızca mesane değil rahim de sarkmış olabilir. Bu hastalarda rahim ve mesaneyi tutan dokular eski tutundukları alana geri asılmalıdır.
- Ameliyat teknikleri arasında vajinal işlemler ileride vajinal hissizlik, yaralanma, nükse yol açabilir. Bu nedenle en ideal yöntem laparoskopik ya da robotik sakrokolpopeksi işlemidir.
- Robotik cerrahi ile sarkma tedavisinde cinsellik kaybı da en azdır ve işlem çok kısa yapılır. Hasta aynı gün ya da ertesi gün hastaneden taburcu edilir.
- Robot ya da laparoskopik sakrokolpopekside vajene yama (meş) yerleştirilmez. Bu da vajende yabancı cisim hissini engeller.
- Sarkma cerrahisini uzun yıllardır yapan bir hekim olarak hastalardan elde edilen tecrübem doğrultusunda cinsel aktiviteyi en az bozan yöntemin laparoskopik ya da robotik cerrahi olduğunu belirtmek isterim.
- Sarkmaların ameliyatsız çözümü mümkündür. Bu yöntemde pesser denilen tıkaçlar kullanılır ancak bu sarkan bölümü içeri ittiren ve orada tutan silikon bir tıkaçtır. Gerçek çözüm olmayıp cinsel aktivite sırasında sarkma tekrar oluşabilir.
- Genç ya da orta yaşlı seksüel aktif kadınlarda tek taraflı vajen askı işlemi de vajen yönünü bir tarafa çeker ve aksın değişmesine yol açabilir. Bu durumda da cinsel aktivite yeterli olmayabilir.
- Robotik cerrahinin sarkma olan kadınlarda diğer avantajları da bulunur. Eş zamanlı miyom, kist, mesane ameliyatı ya da kontrolüne olanak sağlar.
Sarkmada olabilecek şikayetler :
- Bir şeylerin düşüyor gibi olması hissi
- Ele gelen kitle
- Vajende sarkma
- İdrar yapamama
- İdrar kaçırma
- İdrar tam boşaltamama
- Vajende veya rahim ağzında yaralar
- Akıntı
- Kanama
- İdrar yolu enfeksiyonu
- Kabızlık, tam boşaltamama
- Sırta, bele vuran baskı- ağrı
- İlişki sırasında acı, ağrı
Vajende Sarkma dereceleri:
Birinci Derece: Hafif sarkma- mesane ya da rahim gibi herhangi bir organın küçük bir bölümü sarkar. Vajen duvarında tam bir zayıflık yoktur. Bu tip sarkmalar çoğunlukla hiç bir zaman rahatsız etmez ve tedavi gerekmez.
İkinci Derece: Orta – Vajenin yarısında kadar sarkma vardır.
İleri derece sarkma ( üçüncü derece) – Sarkma vajen dışına doğru taşmıştır ve dışardan belli olur. Çoğu zaman ele gelen kitle şeklinde tariflenir.
İleri derece sarkma ( dördüncü derece): Aşırı sarkma- tamamen dışarda: Tüm yapı sarkmıştır. Çoğu zaman içeri girmez.
