İyi huylu prostat büyümesi (BPH) için yapılan ameliyatlar, erkek hastalarda prostata bağlı ameliyatların en çok yapılanıdır. Bu cerrahi, hastaların büyük çoğunluğunda idrar şikayetlerini önemli ölçüde azaltan etkili tedavi yöntemlerindendir. Ancak bazı hastalarda ameliyat sonrası dönemde çeşitli şikayetler devam edebilir. Bu durumda pek çok hasta ameliyat olduğu için pişmanlık duyar ya da ameliyatın başarısız olduğunu düşünür. Ameliyattan sonra şikayetlerin devam etmesi birden fazla nedene bağlı olabilir.

Ameliyat tekniği ve cerrahi işlemin kapsamı, şikayetlerin devam etmesinde önemli rol oynar. Transüretral rezeksiyon (TUR-P), lazer (HoLEP, ThuFLEP) veya açık prostatektomi gibi farklı yöntemler uygulanabilmektedir. Her tekniğin kendine özgü avantajları ve olası komplikasyonları bulunur. Özellikle prostat dokusunun yeterince çıkarılamaması durumunda idrar akımında istenen düzelme sağlanamayabilir veya tıkanıklık belirtileri tekrarlayabilir.

Ameliyat sonrası en sık karşılaşılan şikayetler arasında idrar yaparken yanma hissi ve sık idrara çıkma ihtiyacı da yer alır. Bu durum genellikle ameliyat bölgesinin iyileşme sürecindeki geçici irritasyona bağlıdır ve zamanla kendiliğinden düzelir. Bol sıvı alımı ve doktorun önerdiği ilaçlar bu süreci kolaylaştırabilir.

Bir diğer istenmeyen durum, idrar kaçırmadır. İdrar kaçırma problemi de özellikle ameliyatın ilk haftalarında görülebilen bir durumdur. Üretral sfinkterin geçici olarak etkilenmesine bağlı olarak gelişen bu durum, pelvik taban egzersizleri (Kegel) ile genellikle 3-6 ay içinde düzelme gösterir.

İdrar yolu enfeksiyonları, BPH ameliyatı sonrası dönemde artış gösterebilen bir diğer önemli konudur. Ameliyat sonrası özellikle ilk bir ay içinde ateş, idrar yaparken yanma ve bulanık idrar gibi belirtiler enfeksiyonu düşündürmelidir. Bu durumda uygun antibiyotik tedavisi ve bol sıvı alımı önerilir.

Prostat ameliyatı sonrası hala idrarda zorluk ve idrarın tam boşaltılamaması (retansiyon) sorunu da görülebilir ki bu durum çok tatsızdır. Ameliyat sonrası ödeme veya mesane kasının zayıflığına bağlı olarak gelişebilir. Ancak yetersiz doku çıkarılmasına bağlı da olabilir.

Cinsel işlevle ilgili şikayetler de hastaların önemli bir kısmını ilgilendiren konulardır. Retrograd ejakülasyon (boşalmanın mesaneye kaçması) prostat ameliyatlarının doğal bir sonucu olarak karşımıza çıkabilir. Bu durum prostat dokusu çıkarılması ve o alanda meni öne akışının bozulmasına bağlıdır. Bu durum zararsız olmakla birlikte, çocuk sahibi olmayı planlayan hastalar için yardımcı üreme tekniği gerektirir. Çocuk sahibi olmak isteyen hastalara bu teknik yerine daha farklı yöntemler önerilebilir.

İyi huylu prostat büyümesi ameliyatlarında ereksiyon problemleri ise daha nadir görülmekle birlikte, sinirlerin veya damarların hasar görmesi durumunda ortaya çıkabilir. Bu durum yapılan ameliyatla veya oluşan komplikasyona bağlı da olabilir. PDE5 inhibitörleri (Viagra, Cialis) veya şok dalga tedavisi gibi yöntemler fayda sağlayabilir.

Prostat ameliyatı sonrası şikayetlerin devamı veya sonradan oluşması mutlaka bir Üroloji uzmanı görüşünü ve kontrolünün gerektirir. Çünkü mesane kası yetersiz ise ameliyattan sonra fayda görmek mümkün olmayabilir. Ayrıca, ameliyat sonrası dönemde doktorun önerdiği kontrollere düzenli olarak gitmek ve olası komplikasyonların erken dönemde tespit edilmesini sağlamak tedavinin başarısı açısından kritik öneme sahiptir.

BPH ameliyatı sonrası şikayetlerin büyük çoğunluğu geçicidir ve 3-6 ay içinde kendiliğinden düzelme eğilimi gösterir. Ancak devam eden veya şiddetli problemlerde mutlaka üroloji uzmanına başvurulmalıdır. Doğru tanı ve kişiye özel tedavi yaklaşımları sayesinde bu şikayetlerin çoğu başarıyla yönetilebilir. Unutulmamalıdır ki her hasta ve her ameliyat süreci kendine özgüdür, bu nedenle şikayetler ortaya çıkması veya durumun düzelmemesi halinde bir Üroloji uzmanı ile görüşmek olmak en doğru yaklaşım olacaktır.

Sağlıklı günler dilerim,
Prof. Dr. Rahmi Onur
Üroloji Uzmanı – rahmionur.com